Stabilny rdzeń i kontrola postawy
Core stability to trening głębokich mięśni tułowia, który w naszej ocenie jest często zapominany lub pomijany, a jest bazą dla każdego człowieka, a w szczególności dzieci. Bez względu na to czy mamy do czynienia z dzieckiem aktywnym, czy tym które nie przepada za wysiłkiem fizycznym trening stabilizacji głębokiej (core stability) jest dla niego. Ocena stabilizacji centralnej jest niezwykle istotnym elementem badania przesiewowego dzieci pod kątem wad postawy oraz prawidłowego rozwoju motorycznego. Jest podstawą do planowania terapii oraz podejmowania działań profilaktycznych.
Tułów składa się z wielu różnych mięśni, które stabilizują kręgosłup, miednicę i obręcz barkową stanowiąc solidną podstawę dla ruchu kończyn. Jest to istotnym elementem prawidłowego rozwoju umiejętności koordynacyjnych. Na przykład: silne mięśnie stawu ramiennego niezbędne są do wspomagania precyzyjnej pracy dłoni, które są wymagane podczas pisania. Mięśnie wokół obręczy biodrowej (między innymi) muszą być silne, żeby zapewnić równowagę na jednej nodze, co z kolei pozwoli Ci precyzyjnie kopnąć piłkę. Dziecko które ma słaby tułów będzie zawsze odbiegało koordynacyjnie od swoich rówieśników, a co za tym idzie niechęć do aktywności fizycznej będzie nabierała rozpędu.
Nasze prywatne badania grupy młodych pływaków pokazały nam w sposób znakomity jak bardzo prawidłowe napięcie tułowia, przekłada się na wynik sportowy u dzieci.
Tak więc i dla pływaków stabilny tułów ma kluczowe znaczenie. Stabilny rdzeń odpowiedzialny jest za utrzymanie stabilnego tułowia. Dopiero gdy mamy stabilny tułów możemy nakładać na to skoordynowany ruch rąk i nóg. Pamiętajmy, że szybkie pływanie pochodzi z potężnych uderzeń. Potężne uderzenia pochodzą z silnego centrum, a silne centrum pochodzi z ciężkiej pracy.
Dobry trening core stability ogranicza ruchy boczne i rotacyjne miednicy oraz zbędne ruchy tułowia wywołujące straty energii. Dodatkowo z naszych badań wynikło, że gdy system stabilizacji głębokiej jest odpowiednio wydolny utrzymanie pozycji i skoordynowanie ruchów kończy mimo zmęczenia nie jest tak trudne. Niebagatelne znaczenie u pływaków ma układ oddechowy – dzięki stabilizacji centralnej – dodatkowe napięcia nie zaburzają pracę klatki piersiowej.
Kontrola postawy odnosi się do zdolności do utrzymania w pozycji pionowej tułowia. To ważna umiejętność niezbędna do rozwijania umiejętności motorycznych. Bez dobrej kontroli postawy, dziecko może mieć problemy z:
- utrzymaniem wyprostowanej postawy (problem z utrzymaniem wyprostowanej pozycji za biurkiem),
- problem z zadaniami stołowymi (pisanie, cięcie nożyczkami),
- problem z płynięciem prosto,
- problemy z koordynacją, staniem na jednej nodze.
Zalety treningu Core Stability:
- łatwość w utrzymaniu prawidłowej postawy,
- stosowany w problemach z wadami postawy,
- lepsze poczucie równowagi,
- lepsza koordynacja,
- większa siła, którą możemy wykorzystać w treningu, sporcie,
- zmniejsza ryzyko odniesienia kontuzji,
- obniżone ryzyko pojawienia się bólów kręgosłupa,
- wzmocnienie mięśni tułowia (kontrola wszystkich ruchów człowieka),
- trening mięśni głębokich,
- lepsza wydolność układu oddechowego.
Ocena stabilizacji centralnej jest niezwykle istotnym elementem badania przesiewowego dzieci pod kątem wad postawy oraz prawidłowego rozwoju motorycznego. Jest podstawą do programowania terapii oraz podejmowania działań profilaktycznych, a także dzięki jej obiektywizacji umożliwia weryfikację skuteczności prowadzonej terapii.
Dlaczego ocena stabilności centralnej jest tak istotna? Ponieważ jej zaburzenia mogą bezpośrednio lub w dłuższej perspektywie czasu prowadzić do dysfunkcji narządu ruchu oraz negatywnie wpływać na rozwój motoryczny dziecka.
Stabilizacja centralna, a więc odpowiednie napięcie głębokich mięśni tułowia zapewnia odpowiednie ustawienie kręgosłupa i miednicy. Stanowi to swoisty fundament dla rozwoju prawidłowej postawy ciała. Wszelkie nieprawidłowości w tym systemie powodują m in. asymetryczne ustawienie miednicy – co pociąga za sobą boczne skrzywienie kręgosłupa, brak zachowania osiowości kończyn dolnych (kolana i stopy koślawe/szpotawe), odstawanie łopatek, „garbienie się”. Zaburzenia stabilizacji centralnej wpływają także na jakość i symetrię chodu oraz na koordynację i równowagę dziecka. Dlatego też ich zdiagnozowanie jest pierwszym krokiem do podjęcia terapii oraz profilaktyki wad postawy.
Piotr Furman – wielokrotny Mistrz i rekordzista Polski w pływaniu, 3-krotny Drużynowy Mistrz Świata w Ratownictwie Wodnym, trener I klasy pływackiej, wykładowca AWF w Warszawie
„Trening, trening, trening. Cała technika leży bez dobrej stabilizacji tułowia”
Krzysztof Wiłkomirski – reprezentant Polski, brązowy medalista Mistrzostw Świata
„Najważniejszym zadaniem treningu core w judo jest transfer siły napędowej z tułowia na kończyny dolne i górne. Rozbudowana muskulatura kończyn niczemu nie służy, jeżeli centralna część ciała nie przekaże siły na obwód. Silny tułów zwiększy moc wszystkich ruchów”
Marcin Gawron – reprezentant Polski, Wielokrotny Mistrz Polski Seniorów
„Tenis jest dyscypliną w której gramy uderzenia z każdej strony w różnych ekstremalnych pozycjach dobiegając do piłki i to właśnie mięśnie stabilizujące tułów są najważniejsze w takich sytuacjach. To one odpowiadają za naszą równowagę i siłę uderzenia.”
Paulina Szmidt – brązowa medalistka Mistrzostw Europy w boksie
„Stabilizacja tułowia jest podstawą w boksie. Cała siła uderzenia wychodzi z tułowia więc trenujemy, trenujemy dzieciaki”